QUERIDO JORGE,

'Ik ga op reis en ik neem mee: een Carnet de voyage geschonken door Marlies Dupont, een pakje boterkoekjes gebakken door Lieve De Baes, dikke wollen wanten van mijn vader, mijn Belgische biergewoonten die ik aan Dieter Loots kan danken, een MP4-speler met dancehalltunes van mijn danchalldansers, mijn oriëntatievermogen en rijkunsten aangeleerd door Bruno, Wards goede contacten, mijn moeders kookkunsten, ongezoete/-zoute studentenhaver van Hanna, Lieve Bredas visie op onderwijs, Gerts tekenlessen, Kerewins observerend vermogen, Mimo Paules reizen zonder John en slaapzak, de tandenborstel van Maarten De Landsheer, mijn partyattitude met Heidi in het achterhoofd, een flacon whiskey van Natacha, Jef en Jachna, Thinkjes zotheid, Joachims vlugge aanpassingsvermogen, mijn vogelspottend oog van bij de JNM, Sybilles reisaphotheekje, koplampje van Jonas, helaas niet Lissas diplomatisch aanpak met zatte mensen, Mariekes feestneus, Elena met haar no-nonsense-houding, Tannes zonnebloempitjes, Pepijns redevoering over zijn geloof, mijn fooien vanuit het Hof Van Herzele, Winnie's kleurrijke smaak voor kleren, Cédériques interesse voor ruimtelijke ordening en Lenas moederlijke affectie.

Querido Jorge,

Met mijn neus door het kiertje van het busraampje ruik ik de uitlaat van zoevende moto's, taxi's, pick-ups, chickenbusses, zwetende fietsers en af en toe de stront van een koe met een kar. De aaneengeplakte llanteria's, pulperia's en comedores verbonden met bundels elektriciteitskabels geven nog steeds een chaotische indruk.

Eens over de ene heuvel van honderden adobehuisje, volgt een andere en daarna weer een andere en ik heb nog steeds geen idee hoe groot Tegucigalpa eigenlijk is. Voor zover we Teguc kende is er niet veel veranderd op het busstation, waar we met een opengeknipte fles bruin water uit een vuile regenton moesten halen om de drukbezochte wc door te spoelen, na.

Uit de boxen van de bus jengelen de kindertstemmetjes 'Cristo me ama', je weet wel, die kerkmuziek waarmee we zondagochtend gewerkt werden, en ik zie hoe de stad vervaagt in Hondurese sierra. De gedroogde dennennaalden vormen een rood tapijt over de witte rotsen. Zwarte pino's, de nationale boom van Honduras, steken er tussen uit met een frisgroen naalddak van de verse regen. In de berm doen gieren zich tegoed aan restjes papas fritas of ander afval. Het lijkt of het gisteren was.

Als we van las Pavas naar Marcala afdalen heeft het dezelfde pittoreske indruk als toen we het verlieten. De eigenlijk donkergroene bergen hebben allemaal verschillende tinten blauw, ertussen zweven slierten verdampte regen en de hemel is paars en klaar voor de volgende regenbui. Het lijkt wel een aquarelschilderijtje.

Ik word niet afgezet onder ons appartement, dat niets veranderde zelf mijn verdorde planten staan er nog, maar aan de gloednieuwe busterminal die gebouwd werd tussen Campo Colon en de Mercado Artisanal.

Tussen de pilaren van die Mercado, waar wij limbo speelden, hakka opvoerden en muziek met afval maakten, zijn nu lichtroze muurtjes gebouwd. Daar zitten de groenteverkopers die vroeger in de straat van de Supermercado met felgekleurde parasolletjes zaten. Alle straatverkopers, ook Xiomara die voor ons deur onderbroeken verkocht, moeten naar daar verhuizen want Marcala heeft grootste plannen: ze gaan rioleringen en verharde straten aanleggen. De Supermercado 'Junior', net als slagerij Edna's waar we gingen, zijn na de komst van de Despensa Familiar failliet gegaan. Er is nu een kerk en erboven een disco gebouwd. Darwin, die nu regelmatig naar discotheken in Tegucigalpa gaat vindt het maar een flauwe bedoening.

Darwin werkt in een dorpje dicht bij het meer en leidt momenteel een heel druk liefdesleven. Ik weet er alles van en mag hem dan ook op de schouder kloppen bij liefdesverdriet. Wees gerust, niet veel later was het is terug aan.

Als ik onze huisbazin tegen het lijf loop vlijt ze mij enorm. Velen zijn blij me terug te zien, maar niemand was zo geïnteresseerd in mijn leven als zij, tot ik meld dat ik maar een week blijf, bij een vriend en geen appartement zoek. Ze eindigt prompt het gesprek met 'Ah, que te vaya bien.' en verdwijnt. De subtiliteit is haar in die drie jaar nog niet bijgebracht.

Dinora is nog steeds de droge, stoere vrouw van vroeger. Ze voert ons nu rond in een Pick-up. Hun huisje is nog even schattig en Iziqiuel is nog steeds even groot maar kan nu lopen en babbelen. Hij babbelt wel niet met vreemden, wat Dinora heel storend vindt.

De organisatie Jrimitos is in rook opgegaan, maar veel kinderen herkennen mij nog en vragen of ik terug Jrimitos kom doen. Telkens als ik 'neen' antwoord kijken ze met grote ogen vragend aan en ik krijg een krop in mijn keel. Ratio weerhoudt mij van het onmogelijke beloftes maken. Je zou het ook lastig hebben Jorge, want ze vragen ook naar jou. Van vele weet ik hun naam niet meer en velen kennen de mijne ook niet meer, maar een vluchtig glimlachje van herkenning smelt het staren.

Daniela kwam ik 's ochtends tegen. Ze is bijna zo groot als mij, heeft zwarte pijpenkrullen en giechelt als een beschaamde puber. Ik moest je dan ook veel groetjes van haar doen.

Yorleni is ook een jonge dame, maar heeft nog steeds die zelfde leergierige tot bijna verbaasde lach. Yorleni, Fernando en Luisito zijn nu met zen vieren, want er is een klein Dannietje geboren. Yorleni is zo goed als een tweede moeder voor haar drie broers en een schitterende gastvrouw. Fernando maakte werkelijk een mooie tekening voor ons.

Ik heb vergeefs naar Oscar en Doris gezocht. Maar toen de mama zwanger werd van een vierde kind heeft ze ze weggeschonken. Doris is nu veertien en werkt als meid in een huis bij vreemden. Oscar werd naar een nonkel gevoerd in een comunidad ver van Marcala. Hij is één keer weggelopen naar Marcala, blijkbaar wordt klein Oscaritootje geslagen en geschopt, maar werd terug naar de nonkel gestuurd. Ik heb ze niet gevonden en dat spijt me heel erg.

De chicleteria van Karens ouders is er nog steeds op dezelfde plaats met dezelfde snoepjes. Hun kinderen hangen er niet rond, maar Karens papa knipoogt nog steeds 'verleiderlijk' maar voornamelijk dronken naar mij. Hij is niet de enige man want zonder jou, Jorge mi esposo, ben ik ofwel een hond want de helft van de mannen doet 'tssstssst' als ik passeer of de vrouw van hun leven want ze noemen mij 'mi amor' of 'mi vida'. Toch durft geen enkele mij aan te spreken op Guillermo Drawert na natuurlijk. Hij begrijpt volledig dat ik niet op zoek ben naar een Hondurees lief, maar is nog steeds zo gastvrij als altijd. De hele Drawert familie trouwens, en ondanks de Nazigoederen aan de muren voel ik mij er heel goed thuis. Met zijn zus Mary-Jane zijn ze nu wat toerisme aan het promoten. Net als jij was Mary veel minder aanwezig dan drie jaar geleden.

Sylvia werkt als vrijwilliger voor het rode kruis en heeft vage plannen om de kinderen van Jrimitos bij de activiteiten te betrekken... Echt geld verdient ze met milieueducatie en seksuele opvoeding in kleine schooltjes in verre comunidades te geven. Ze merkt mijn heimwee naar Jrimitos en vraagt me een dag mee... Honduras doet mij steeds opnieuw verbazen want na een heftige klim over modderpaadjes tussen dennen komen we bij een open landschap van looiende groene heuvels waarop koeien karren voorttrekken, biggetjes in de modder rollen, frisse beekjes, een prachtig gebied van Marcala dat we in die zes maanden nooit te zien kregen.

Seksuele voorlichting wordt gegeven in een lokaal waar de regen door het dak drupt, de vloer onder de modder zit en de verf van het bord bladert.... tijd dat ik mij nog eens informeer naar het onderwijs van Honduras.

Daarvoor neemt Lorena's broer, Arturo, mij mee op zijn moto naar zijn ex-school. Vier leerkrachten en één directeur voor zes leerjaren. Het vierde leerjaar is verspreid over de andere leerjaren. Afhankelijk van de ambitie van de leerkracht is het klaslokaal sfeervol ingericht of een betonnen ruimte met ijzeren stoelen en tafels. De overheid voorziet enkel in het loon van de leerkrachten, schoolmateriaal tot zelf banken moeten door de leerkrachten aangekocht worden. Gelukkig zijn er een paar handige ouders die wat tafels in elkaar hebben getimmerd. Ik ben weer volledig geambieerd om voor de VVOB te werken.

Vol plannen keer ik terug naar het huis van Darwin waar ik verblijf en nu echt kook op een fogon, liters koffie per dag drink, buiten met koud water douch en zelfgemaakte tamales en pupusas eet. Als ik het park passeer schreeuwt iemand 'Amiga!' in mijn oor. Het meisje met zwarte froefroe en fonkelende oogjes … Karen. Ze pakt mij vast en laat niet meer los. Ze vertelt vol trots hoe goed ze kan lezen en dat ze volgend jaar naar het colegio mag. Morgen gaan we samen met Karol brieven voor je schrijven. Ik ben benieuwd.

Karol is nog even pienter en misbruikt het maar al te graag. Met een schijnheilige glimlach troggelt ze mij de duurste balpen en het mooiste briefpapier af. Ze is dan ook verbaasd als ik een welgemeende 'Gracias' verwacht. Karen vindt het geweldig om te zien hoe haar kleine bazige zus opgevoed wordt. Terwijl wij in de bibliotheek brieven naar je schrijven kunnen ze het niet laten om nog eens goed met je Gentse 'r' te lachen. Ik lach uit trots om Karen zo vlot en gemotiveerd te zien schrijven.

Ze ronden hun brieven af met 'Me extrañas Jorge' en ik geef ze enkel maar gelijk. Je wordt gemist, door de kinderen, door Darwin en Dinora, door de Drawerts en door mij. Ik had je er graag bij gehad om mijn indrukken te delen, als mijn esposo en als mijn uitlaatklep.

Que nos vemos pronto,

Cuidate,

Liesje